Stori fach

Efallai eich bod yn cofio imi  sôn am ysgrifennu gwaith cartref Cymraeg, ydych chi? Dwi wedi gorffen, o'r diweddd ac yn ffodus! Dwi ddim yn gwybod os ydy hyn yn dda, ond roeddwn yn mwynhau fy hun yn fawr iawn wrth ysgrifennu'r rhan fach hon (dim ond un o sawl rhan fy ngwaith), felly penderfynnais i'w rhoi yn y fan yma, gobeithio byddech yn mwynhau'i darllen. Dyma'r rhan am fersiwn hud a lledrith ynglyn a lladrata banciau, lle ydw i'n ysgrifennu am eitemau hanfodol yn y broses.

Y peth cyntaf sy’n hanfodol ydy clogyn yr anweledigrwydd. Quetzalcoatl, Y Neidr Pluog, duwdod Mesoamerica oedd perchennog y glogyn, a chuddir yng nglawgoed[1] Amasonia. Credwyd bod Quetzalcoatl wedi ei gadael tu fewn un o byramidiau Amasonia pan benderfynodd i hedfan i ffwrdd o’r Ddaear er mwyn ymuno â nadroedd eraill a chychwyn teulu.

            Yr ail beth byddet ei angen ydy hudlath rhaglennadwy[2] â medr i agor drysau a galluogi pobl i fynd drwy waliau. Mae’n amlddefnydd, ond efallai syniad gwell bydd ei rhoi i’th dechnegydd, gan ofynnwyd gwybodaeth dechnegol er mwyn ei defnyddio. Dywedir mai ysgyren hudlath Myrddin ei hun ydy hi, ac mae stori arbennig a wnelo a hi. Un diwrnod, roedd Myrddin yn cerdded yn hamddenol drwy arddi un o gestyll Gwrtheyn. Yn sydyn, ymosodwyd arno gan y ddraig wyn ffyrnig a oedd wedi’i brathu gan y ddraig goch. Dywedodd wrth Myrddin ei fod yn y trafferth a dechrau ceisio ei ladd. Ond roedd hudlath gan Myrddin, felly dechreuodd yntau curo’r ddraig ar ei ben. Ond fel adnabyddir yn gyffredin, mae croen trwchus gan dreigiau, felly torrwyd y hudlath. Dechreuodd Myrddin ffoi efo dau hanner o’i ffon hud, ac yn y diwedd llwyddodd i guddio yng ngheinciau’r goeden afalau. Yn anffodus, ydisgynnodd darnau’r hudlath wrth ei ddringo a chymerwyd gan y ci a oedd yn mynd heibio’r goeden. Mae’r holl chwedl ar gael yn Archif Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn Aberystwyth, gwiria hwn os hoffet ei chael.

            Yr eitem nesaf ydy mwgwd hypnoteiddio a oedd yn rhan o feddrod Tutankhamun, Pharo’r Aiff hynafol. Rhoddwyd hwn iddo gan brenin tiriogaeth Persia, ond oherwydd bu farw mor gynnar, doedd ganddo ddim cyfle i’w ddefnyddio. Ar ôl canrifoedd, dwynwyd gan lladron dienw a rhoddwyd i Napoleon Bonaparte ar ddechrau’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Wrth ddefnyddio’r mwgwd, gallai Napoleon argyhoeddi pobl i’w resymeg a llwyddo i ennill tiriogaethau anferth Ewrop. Yn anffodus, aethpwyd ag ef oddi wrtho pan oedd yn Rwsia (mae ffynonellau’n amau boiariaid wedi meddwi a oedd yn hambygio byddin Napoleon. Ar ôl bu farw, rhoddwyd y mwgwd i’r beddrod ei hun ym Mharis, felly dylai fod ar gael o hyd yn y fan yna.

            Yr eitem olaf ydy carped hedfanol a oedd yn eiddo Aladin. Mwy na thebyg, rwyt yn gwybod am ei anturiaethau, gan cyflwynwyd yn eithaf da gan Mr. Disney, ond dim ond ambell un sy’n gwybod beth ddigwyddodd iddo’n hwyrach. Felly, yn ôl fy ffynonellau, cludwyd i ffwrdd i’r India fel anrheg i frenin un o diriogaethau, ac wedyn i Ewrop, yn fwy na thebyg i Iwerddon, fel rhodd i un o arglwyddi cyfoethog. Erbyn hyn, doedd neb yn gwybod bod y carped yn gallu hedfan, ond roedd o’n brydferth iawn oherwydd addurniadau. Ar ôl i’r arglwydd farw, symudodd ei deulu i Ddenmarc (does neb yn gwybod pam, mae’n ymddangos). Aeth canrifoedd heibio, ac un diwrnod cafodd baban arbennig ei eni i’r teulu. Cyfenw wreiddiol y teulu oedd Andhóirs, ond er mwyn ymaddasu i’w gwlad newydd, newidiasent fo i Andersen. Ac enw’r baban oedd Hans Christian. Un diwrnod, yn ôl ei hunangofiant, roedd yn chwarae yn selar ei dŷ a dod o hyd i’r carped. Y peth cyntaf a wnaeth roedd ei ddadbacio, a phan welodd ei harddwch, eisteddodd arno a gweiddodd: ‘hedfan!’. I’w syndod enfawr, dechreuodd y carped hedfan ac roedd Hans fach wrth ei fodd. Ers hynny, roedd yn defnyddio’r carped yn rheolaidd, a blynyddoedd wedyn ysgrifennodd un o’i chwedlau enwog am y carped hedfanol. Cyn iddo farw, rhoddodd y carped o dan cerflun y seiren yng Nghopenhagen.

---

[1] Rainforest, yn ôl yr awdures ei hun

[2] Programmable, gair yr awdures ei hun